اثر لنگرانداختن با ازمایش دکتر دنیل کانمن و اموس تورسکی

دکتر دنیل کانمن  ( Kahneman ) و آموس تورسکی  ( Tversky ) دو تن از برجسته ترین روان شناسهای دهه های اخیر تو به مطالعه جالب و جذاب دنبال این بودن ببینن چی میشه بعضی مواقع سوزنمون گیر میکنه رو یه سری چیزا! و تا خواسته تصمیماتی میگیریم که بعدا متوجه میشیم اشتباه بوده؟

اونها برای رسیدن به جواب این سوال آزمایش ساده اما جالب و بسیار مشهوری رو به راه انداختن که در اون از دو گروه افراد خواسته شد که تو ۵ ثانیه حاصلضرب چند عدد رو بدون ماشین حساب و صرفا براساس حدس و گمان بدست بیارن.منتهی به گروه اول گفتن شما حاصل ضرب عدد ۱ تا ۸ رو محاسبه کنید (یعنی) یک ضربدر دو ضربدر سه ضربدر چهار و … به گروه دومم گفتن شما حاصل ضرب اعداد ۸ تا ۱ رو بدست بیارین (يعنى هشت ضربدر هفت ضربدر شش و….).

گروه اول به عددی دور و بر ۵۱۲ رو بدست آوردن و جواب گروه دوم ۲۲۲۵۰ بود. اما نکته جالب اینجاست که جواب درست در هر دو مورد ١٠٣٢٠ بود حالا فارغ از درستی و غلطی جواب سوال اصلی اینجاست که چرا گروهها به دو مسئله که جواب واحدی هم داشت پاسخهایی تا این حد متفاوت دادن!؟

داستان از این قراره که شرکت کننده ها با تکیه بر روی اطلاعات اولیه ای که بهشون داده شده بود تصمیم میگرفتند.

یعنی گروه اول که اعدادشون از یک شروع میشد چند عدد اول رو ضرب کردن و از اونجایی که حاصلضرب اولیه عدد کوچکی بود عدد کوچکتری رو حدس زدن ولی گروه دوم که از هشت شروع میشد اومدن هشت رو در هفت و شش و پنج و … ضرب کردن و از اونجایی که نتیجه اولیه بزرگ بود عدد بزرگتری رو حدس زدن).به این پدیده میگن اثر” لنگر انداختن”. در این ،حالت ذهن ما به اولین اطلاعاتی که به دست میاره میچسبه و همونجا گیر میکنه و به اصطلاح لنگر میندازه روی همون اطلاعات و اطلاعات بعدی رو با اون مقایسه و ارزیابی میکنه.مثلا اگه اول آشنایی با کسی شنیده باشیم که فلانی آدم ناجوریه. همه رفتارهاشو براساس چیزی که اول شنیدیم قضاوت میکنیم و دیگه خوبیهای اون فرد دیده انميشه یا مثلا میریم بازار واسه خرید یه لباسی كافيه به لباس چشمون رو بگیره معیارمون برای انتخاب میشه اون و باقی لباسا حتی قشنگ ترم باشن یا اون مقایسه میشن و بیشتر مواقعم لباس الولی انتخاب میشه.این اثر میگه ما از اولین اطلاعاتی که دریافت می کنیم خوشمون میاد و کمتر دنبال اطلاعاتبعدی میریم.

مثلا اولین جزئیات به پیشنهاد ویژگیهای اولین خواستگار اولین قیمت ،فروش حتی اولین سوال برگه آزمون همه میان و رو ذهن ما لنگر میندازن و معیاری میشن واسه قضاوتها و تصمیمات بعدی اثر النگر انداختن تو لحظه لحظه زندگی ما جاریه و میتونیم اون رو مبنای خیلی از تصمیمات بد بدونیم.

مثلا میبینی تو ازدواج فرد سوزنش رو تحصیلات گیر کرده تو خونه خریدن فقط نورگیر بودن براش مهمه… تو ماشین خریدن فقط بیرنگ بودن… تو گوشی خریدن فقط دوربین و…..

گرد اورنده: محمد مهدی رضایی

سوشال مدیای اکادمی تلسی

https://telsi.co/

Telsitalk