تفکر سیستمی: نگرشی جامع برای حل مسائل در سطوح مختلف اجتماعی و فردی
تفکر سیستمی یک نوع نگرش و ترفند برای تشخیص مشکل یا نقص و ارائه‌ی راه حل است که می‌تواند هم در مسائل کاری و هم در مسائل شخصی به کار گرفته شود. یعنی سازمان‌ها، اجتماعات انسانی، جوامع، کشورها، جهان و … را به عنوان یک سیستم درهم تنیده و یک کل منسجم درنظر بگیریم به طوری که اجزای آن به یکدیگر ارتباط داشته و برهمکنش دارند.
اگر مؤلفه‌های (آ، ب، پ، ت، س) اجزای یک سیستم را تشکیل دهند، تحولات آ بر پ تاثیر دارد، تغییرات ب بر ت و…؛ و تمام این برهمکنش‌ها بر کلیت واحد سیستم نیز تاثیر منحصر به فرد خود را خواهند داشت. حتی نوع ارتباط بین آ و ب می‌تواند بر کیفیت و چگونگی ارتباط بین پ و ت هم موثر باشد.
بررسی اجزای سیستم، ارتباطات و پیچیدگی برای دیدگاهی گسترده‌تر و دقیق‌تر نسبت به مسائل و راه حل‌های اجتماعی و سازمانی
شناخت اجزای سیستم، بررسی نوع و کیفیت ارتباط بین آن‌ها و درک پیچیدگی و درهم تنیدگی سیستم می‌تواند دیدی بازتر، بدون سوگیری‌تر و صحیح‌تری از مساله، راه حل و جامعه یا ارگان هدف به ما دهد.
یک مشکل به خاطر اجتماع و تعدد چندین علت پدید می‌آید و یک علت واحد ندارد. چندین راه حل یا مؤلفه باید به طور هماهنگ با یکدیگر به کار بسته شوند، مخصوصا مشکلاتی که اصطلاحا گره کور دارند و نگاه و ترفندهای تک بعدی به هیچ وجه جوابگوی آن‌ها نیستند.
به عنوان مثال ما در یک جامعه با مشکل توسعه مواجه هستیم. برای حل این مساله نیاز به زیرساخت‌های اقتصادی، آزادیهای اجتماعی، رواداری اعتقادی، امنیت پایدار، جذب سرمایه‌های خارجی و … داریم تا بتوانیم به سمت توسعه حرکت کنیم. در همین راستا هم هرکدام از این مولفه‌ها به یکدیگر وابسته و درهم کنش هستند.
به اینگونه که جذب سرمایه‌ي خارجی بدون حفظ امنیت جانی و پایدار و آزادیهای اجتماعی ممکن نیست، امنیت بدون رواداری به دست نمی‌آید، رواداری بدون فرهنگ‌سازی ممکن نیست و …؛ اجزای مختلفی که همگی در ارتباط بایکدیگر می‌توانند گره‌ای را در سیستم بگشایند.
مزایای استفاده از تفکر سیستماتیک
- به ما در شناخت درهم تنیدیگی‌ها کمک می کند.
- به یک فرضیه محدود نمی‌شود.
- باعث ترقی کل سیستم می‌شود.
- فضای بیشتری برای تست تئوری‌ها و فرضیه‌ها وجود دارد.
- بازخورد‌ها را درنظر می‌گیرد.
- به یک سیستم خاص محدود نمی‌شود.
گام‌های به کارگیری تفکر سیستماتیک
- مشاهده
- تشخیص و بررسی مشکل
- لیست کردن عوامل موثر
- اعمال راه حل‌ها
- گردآوری بازخورد‌ها و ارزش‌یابی نتایج
- ادامه‌ی فرایند توسعه
گردآورنده: علی اویسی
منبع:
سوشال مدیای اکادمی تلسی
Telsi.co
