خطای شناختی تأیید
یکی از خطاهای شناختی مشهور که به شدت میتواند بر کارآفرینی تأثیر بگذارد، “خطای تأیید” (Confirmation Bias) است. این خطای شناختی زمانی رخ میدهد که افراد به اطلاعات و شواهدی توجه میکنند که باورها و فرضیات قبلیشان را تأیید میکند و شواهد مخالف یا متناقض را نادیده میگیرند یا کماهمیت جلوه میدهند. اما این خطا چگونه میتواند یک کارآفرین یا صاحب کسبوکار را به خطر بیندازد؟
رابطه خطای تأیید با کارآفرینی
انتخاب ایدههای تجاری
یکی از موضوعات مهم در کارآفرینی، انتخاب یک ایده مناسب و معتبر است. ایدهها برای صاحبانشان جذابیت دارند و بهطور ناخودآگاه، گرایشی برای اجرای آنها شکل میگیرد. خطای تأیید ممکن است باعث شود کارآفرین به شواهد و دادههایی که ایدهاش را حمایت میکنند توجه بیشتری کند و علائم هشداردهنده یا بازخوردهای منفی را نادیده بگیرد. این امر میتواند منجر به توسعه یک محصول یا خدمت ناکارآمد شود، حتی اگر شواهد کافی نشان دهند که تقاضا یا بازار مناسبی برای آن وجود ندارد. در نتیجه، انرژی، سرمایه و منابع به هدر میروند.
دست کم گرفتن رقبا
مشاهده شواهدی مبنی بر برتری ما نسبت به دیگران، زیباتر دیدن محصولات خود و دیدن عیبهای رقبا ممکن است کارآفرین را به این نتیجه برساند که خطری کسبوکارش را تهدید نمیکند. این اشتباه میتواند به کاهش تلاش و ایجاد یک حاشیه امن کاذب منجر شود.
استخدام و تیمسازی
استخدام و تشکیل تیم یکی از مهمترین بخشهای هر کسبوکار است. کارآفرینانی که تحت تأثیر خطای تأیید هستند، ممکن است به شواهدی که انتخابهایشان را توجیه میکند توجه بیشتری کنند و از دیدگاههای منفی یا هشدارها در مورد فرد مورد نظر غافل شوند. این خطا میتواند منجر به استخدام افراد نامناسب یا تشکیل تیمهای ناهماهنگ شود. همچنین، سوگیریهای دیگری مانند علاقمندی به یک فرد ممکن است باعث تقویت خطای تأیید شود.
تصمیمگیریهای مالی
تصمیمگیریهای مالی، مانند سرمایهگذاری یا تخصیص منابع مالی به حوزههای مختلف مانند تبلیغات، باید تا حد امکان عاری از تعصب باشد. خطای تأیید ممکن است باعث شود کارآفرینان به دنبال شواهدی بگردند که نشان دهد سرمایهگذاریهایشان موفق خواهد بود، حتی اگر دادههای واقعی این امر را نشان ندهد. این موضوع میتواند به مدیریت نادرست منابع مالی منجر شود و کارآفرینان را در مواجهه با مشکلات مالی به ادامه اشتباهات خود ترغیب کند.
محصولمحوری به جای مشتریمحوری
نظرات مشتریان برای هر کسبوکار بسیار مهم است و باید به دیدگاههای آنها از محصول توجه شود. اما کارآفرینانی که به شدت به ایده یا محصول خود ایمان دارند، ممکن است به بازخوردهای مشتریان توجه نکنند یا آنها را نادیده بگیرند، زیرا خطای تأیید باعث میشود فقط به بازخوردهای مثبت اهمیت دهند. این امر میتواند منجر به نادیده گرفتن نیازهای واقعی بازار و مشتریان شود و در نهایت موفقیت تجاری را به خطر بیندازد.
پذیرش ریسکهای غیرمنطقی
کارآفرینان ممکن است به دلیل خطای تأیید ریسکهای غیرمنطقی یا غیرضروری بپذیرند، زیرا تنها بر اطلاعاتی تمرکز میکنند که تصمیمات آنها را حمایت میکند. این امر میتواند به تصمیمات نادرست و حتی شکستهای بزرگ در کسبوکار منجر شود.
چگونه کارآفرینان میتوانند از خطای تأیید اجتناب کنند؟
- بازخورد خارجی: دریافت نظرات و بازخوردهای بیرونی از کارشناسان، مشتریان و مشاوران میتواند به کارآفرین کمک کند تا دیدگاههای مختلف را در نظر بگیرد و از تکیه بر شواهد تأییدکننده خودداری کند.
- آزمایش فرضیات: به جای اینکه فرضیات خود را مسلم بدانید، آنها را با آزمایش و دادههای واقعی بررسی کنید. ایجاد فرهنگ آزمون و خطا در کسبوکار میتواند به کاهش تأثیر خطای تأیید کمک کند.
- به چالش کشیدن تفکر: تکنیکهایی مانند شش کلاه تفکر میتوانند در به چالش کشیدن ایدهها مفید باشند. سعی کنید خود و تیمتان را به چالش بکشید تا دیدگاههای مخالف را بررسی کنید. از خود بپرسید: “چه شواهدی ممکن است نشان دهد که من اشتباه میکنم؟”
در نهایت، انسانها به دلایل فرگشتی تمایل دارند آن چیزی را که هست را تأیید کنند .این اینرسی ما کارکرد فرگشتی داشته ولی با تغییر دنیای امروز گاهی در تضاد است. اما انسانهای موفقتر از سایرین کسانی هستند که بتوانند این تمایلات را کنترل کنند و تصمیمات بهتری بگیرند.
اگر نیازمند مشاوره بیزینسی هستید، میتوانید با بخش تلسی وایز با شماره 91015955-021 تماس بگیرید.
نویسنده مطلب: آرین اکبری
دریافت نوبت در اپلیکیشن تلسی
جهت ثبت نزدیک ترین نوبت و ارتباط با روانشناسان مجرب، کافی است اپلیکیشن تلسی را نصب کنید
چرا باید از اپلیکیشن تلسی استفاده کنم؟
آیا حتما باید اپلیکیشن آکادمی تلسی را دانلود کنم؟
برای سیستم عامل اندروید بهتر است اپلیکیشن تلسی را نصب کنید اما در سیستمهای عاملهای IOS و Windows میتوانید توسط وب اپلیکیشن، از امکانات اپلیکیشن تلسی استفاده کنید.
در هر صورت اگر تمایلی به نصب اپلیکیشن ندارید از نسخه تحت وب در اندروید هم میتوانید استفاده کنید.
با نصب اپلیکیشن، فقط ثبت نوبت دارم؟
شما با نصب اپلیکیشن تلسی، علاوه بر ثبت نوبتهای مشاوره، به بقیه برنامههای علمی تلسی مانند تلسی تاک، تلسی بوک، تلسی دیسکاشن، ویدیو کست لنزما، دورهها، مقالات و بسیاری از برنامههای دیگر دسترسی خواهید داشت.