اختلال اضطراب اجتماعی Social Anxiety Disorder SAD یا یکی از شایعترین اختلالات اضطرابی است که بر توانایی فرد در تعاملات اجتماعی تأثیر میگذارد. افراد مبتلا به این اختلال با ترس و اضطراب شدیدی در موقعیتهای اجتماعی مواجه میشوند، بهگونهای که این احساسات میتواند بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص، درمان و تأثیرات اختلال اضطراب اجتماعی خواهیم پرداخت.
اختلال اضطراب اجتماعی به معنای ترس و نگرانی از ارزیابی منفی یا قضاوت در موقعیتهای اجتماعی است. این اختلال معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع میشود و ممکن است باعث انزوای اجتماعی، کاهش کیفیت زندگی و ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در موقعیتهای اجتماعی مانند گفتوگو با افراد ناآشنا، صحبت در جمع، یا حضور در مهمانیها دچار اضطراب شدید شوند.
علائم اختلال اضطراب اجتماعی میتواند بهطور قابل توجهی متفاوت باشد، اما معمولاً شامل موارد زیر است:
علل دقیق اختلال اضطراب اجتماعی هنوز بهطور کامل مشخص نشده است، اما عوامل زیر میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند:
اختلال اضطراب اجتماعی میتواند تأثیرات قابل توجهی بر زندگی فرد، روابط خانوادگی و عملکرد اجتماعی او داشته باشد:
درمان اختلال اضطراب اجتماعی معمولاً شامل ترکیبی از رواندرمانی و در برخی موارد دارودرمانی است:
در برخی موارد، داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی ممکن است برای کمک به مدیریت علائم استفاده شوند. این داروها میتوانند به کاهش سطح اضطراب و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کنند. اما دارودرمانی باید به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع در نظر گرفته شود و تحت نظر پزشک انجام شود.
حمایت از سوی خانواده و دوستان نیز نقش مهمی در درمان اختلال اضطراب اجتماعی دارد. فراهم کردن یک محیط حمایتی و تشویق فرد به بیان احساسات و ترسهای خود میتواند به او کمک کند تا با اضطرابهایش مقابله کند.
آموزش به والدین و معلمان در مورد اختلال اضطراب اجتماعی و روشهای مدیریت آن میتواند به کاهش مشکلات مرتبط با این اختلال کمک کند. این برنامهها میتوانند شامل کارگاهها، سمینارها و جلسات آموزشی باشند که در آنها اطلاعات لازم درباره اختلال و روشهای درمانی به اشتراک گذاشته میشود.
دارا در یک خانواده متوسط بزرگ شده و از سنین نوجوانی دچار اختلال اضطراب اجتماعی بوده است. او در دوران دبیرستان به شدت از صحبت در جمع و شرکت در فعالیتهای گروهی اجتناب میکرد و این مشکل با ورود به دانشگاه تشدید شد. دارا به خاطر ترس از قضاوت دیگران، نتوانست در کلاسها شرکت کند و از ارتباط با همکلاسیهایش خودداری میکرد.
دارا به محض اینکه فکر میکرد باید در یک جمع صحبت کند، دچار تپش قلب، تعریق و احساس گیجی میشد.
او بهطور مکرر درباره قضاوتهای دیگران فکر میکرد و از احتمال شرمندگی در موقعیتهای اجتماعی هراس داشت.
در مواقعی که مجبور به حضور در جمعهای اجتماعی بود، احساس میکرد که دیگران دائماً به او نگاه میکنند و او را قضاوت میکنند.
او به تدریج از فعالیتهای اجتماعی و حتی ملاقات با دوستانش خودداری کرد و بیشتر وقتش را در خانه سپری میکرد.
اختلال اضطراب اجتماعی دارا تأثیرات منفی بر روی روابط شخصی و تحصیلی او گذاشت. او به دلیل عدم شرکت در کلاسها، نتوانست نمرات خوبی بگیرد و در نهایت در سال اول دانشگاه موفق نشد. همچنین، عدم برقراری ارتباط با همکلاسیها باعث شد که احساس انزوا و تنهایی بیشتری داشته باشد.
دارا پس از مشاوره با یک روانشناس، به درمان رفتار درمانی شناختی (CBT) و درمان مواجهه معرفی شد. در جلسات درمانی، او یاد گرفت که چگونه به تدریج با ترسهایش مواجه شود و احساسات منفی خود را شناسایی و مدیریت کند. درمانگر به او تکنیکهای تنفس عمیق و روشهای آرامشبخش را آموزش داد تا در مواقع اضطراب از آنها استفاده کند.
پس از چند ماه درمان، دارا توانست به تدریج با اضطراب اجتماعیاش کنار بیاید. او به کلاسها بازگشت و به تدریج توانست در فعالیتهای گروهی شرکت کند. بهبود او به حدی بود که اکنون میتواند در جمعها صحبت کند و روابط اجتماعی بهتری را برقرار کند.
دنیا از دوران کودکی به شدت به والدینش وابسته بوده و همیشه از موقعیتهای جدید و اجتماعی دوری میکرد. او در دبیرستان به دلیل ترس از صحبت در جمع و قضاوت شدن، از شرکت در فعالیتهای اجتماعی و حتی صحبت با معلمان خودداری میکرد. بعد از فارغالتحصیلی، اضطراب او در هنگام ورود به دانشگاه افزایش یافت.
دنیا در روزهای قبل از شروع کلاسها به شدت مضطرب میشد و فکر میکرد که در صحبت کردن با همکلاسیها و استادان خود به مشکل خواهد خورد.
او دچار علائم جسمانی مانند سردرد، دلدرد و تپش قلب میشد و این احساسات او را از شرکت در کلاسها و فعالیتهای اجتماعی منع میکرد.
دنیا برای اجتناب از موقعیتهای اجتماعی، معمولاً بهانهتراشی میکرد و بیشتر وقتش را در خانه میگذرانید.
او به شدت احساس تنهایی و عدم اعتماد به نفس میکرد و فکر میکرد که هیچکس او را نمیفهمد.
اختلال اضطراب اجتماعی دنیا تأثیرات منفی زیادی بر زندگی او گذاشت. او نتوانست از تجربیات دانشگاهی لذت ببرد و ارتباطات اجتماعی مفیدی برقرار کند. عملکرد تحصیلی او تحت تأثیر اضطراب قرار گرفت و احساس تنهایی و افسردگی در او افزایش یافت.
دنیا با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی به یک درمانگر مراجعه کرد. او در جلسات درمانی تحت درمان رفتار درمانی شناختی (CBT) و تکنیکهای مواجهه قرار گرفت. درمانگر به او کمک کرد تا با ترسهایش مواجه شود و به تدریج به موقعیتهای اجتماعی نزدیک شود. همچنین، تکنیکهای تنفس عمیق و آرامشبخش به او آموزش داده شد.
پس از چند ماه درمان، دنیا توانست با اضطراب اجتماعی خود مقابله کند و در دانشگاه شرکت کند. او به تدریج روابط جدیدی برقرار کرد و توانست در فعالیتهای اجتماعی شرکت کند. اعتماد به نفس او افزایش یافته و اکنون میتواند با دوستانش در محیطهای مختلف صحبت کند و از زندگی اجتماعی خود لذت ببرد.
اختلال اضطراب اجتماعی یک مشکل جدی است که میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر زندگی فرد، روابط خانوادگی و عملکرد اجتماعی او داشته باشد. با شناسایی زودهنگام و درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال میتوانند بهبودیهای قابل توجهی را تجربه کنند و به تدریج یاد بگیرند که به صورت مستقل و با اعتماد به نفس بیشتری زندگی کنند. حمایت خانواده و آموزش مهارتهای اجتماعی نیز میتواند در روند درمان بسیار مؤثر باشد.
ارتقاء آگاهی عمومی در مورد اختلال اضطراب اجتماعی و نیاز به تشخیص و درمان به موقع میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این اختلال کمک کند و به آنها امکان دهد که به زندگی سالم و موفقی دست یابند.
در نهایت لازم است به این موضوع مهم اشاره کنم که تلاش بر این بوده دید صحیحی ارائه شود اما پس از خواندن مقاله لازم است بررسیهای بسیاری صورت گیرد. هر فرد ویژگیها، نیازها و شرایط خاص خود را دارد و بنابراین، راهحل یا روش واحدی نمیتواند برای همه مناسب باشد به همین دلیل لازم است از روانشناسان و افراد متخصص در این حوزه راهنمایی گرفت.
اگر شما نیز به دنبال مشاوره حرفهای و تخصصی هستید، تیم مشاوران ما آماده است تا با ارائه خدمات مشاوره آنلاین، به شما در حل مشکلات و چالشهایشان کمک کند.
برای سیستم عامل اندروید بهتر است اپلیکیشن تلسی را نصب کنید اما در سیستمهای عاملهای IOS و Windows میتوانید توسط وب اپلیکیشن، از امکانات اپلیکیشن تلسی استفاده کنید.
در هر صورت اگر تمایلی به نصب اپلیکیشن ندارید از نسخه تحت وب در اندروید هم میتوانید استفاده کنید.
شما با نصب اپلیکیشن تلسی، علاوه بر ثبت نوبتهای مشاوره، به بقیه برنامههای علمی تلسی مانند تلسی تاک، تلسی بوک، تلسی دیسکاشن، ویدیو کست لنزما، دورهها، مقالات و بسیاری از برنامههای دیگر دسترسی خواهید داشت.